MII-Initiative

MII IG Onkologie DE v2026

Ulzeration


Inhalt

Dieses Profil beschreibt die Ulzeration beim Malignen Melanom der Haut gemäß oBDS MM4. Die Ulzeration ist ein wichtiges histopathologisches Kriterium beim Melanom und beschreibt das Vorliegen einer Ulzeration der Epidermis über dem Melanom. Das Vorhandensein einer Ulzeration ist ein unabhängiger prognostischer Faktor und wird bei der TNM-Klassifikation (insbesondere pT1b) benötigt.

Das Profil basiert auf einer FHIR Observation-Ressource und verwendet LOINC zur standardisierten Kodierung der Ulzeration. Die Bewertung erfolgt durch ein dediziertes ValueSet mit den oBDS-konformen Optionen J (Ja), N (Nein) und U (Unbekannt).


Verknüpfungen zu anderen Ressourcen

Die Ulzerations-Bewertung ist eine wichtige histopathologische Beobachtung beim Melanom:

  • verweist über Observation.focus auf die Primärdiagnose (MII_PR_Onko_Diagnose_Primaertumor)
  • verweist über Observation.subject auf den Patienten (Patient-Ressource)
  • kann über Observation.encounter mit einem spezifischen Behandlungsfall verknüpft werden

oBDS-Kontext

Die Ulzeration entspricht dem oBDS-Datenfeld MM4 "Ulzeration" und dokumentiert das Vorliegen einer Ulzeration der Epidermis über dem Melanom. Diese Information ist therapierelevant und ein wichtiges Merkmal für das biologische Verhalten sowie die Prognose des Tumors.

Terminologie-Binding

Das ValueSet für die Melanom-Ulzeration ist required gebunden und umfasst die oBDS-konformen Bewertungsoptionen J (Ja), N (Nein) und U (Unbekannt). Dies entspricht der strengen Terminologie-Anforderung für oBDS-Datenfelder.

ValueSet: MII VS Onko Melanom Ulzeration

NameStatusVersionCanonical
MII_VS_Onko_Melanom_Ulzerationactive2026.0.0-ballothttps://www.medizininformatik-initiative.de/fhir/ext/modul-onko/ValueSet/mii-vs-onko-melanom-ulzeration
NameStatusVersionCanonicalBasis
MII_PR_Onko_Melanom_Ulzerationactive2026.0.0-ballothttps://www.medizininformatik-initiative.de/fhir/ext/modul-onko/StructureDefinition/mii-pr-onko-melanom-ulzerationhttp://hl7.org/fhir/StructureDefinition/Observation

Inhalt

idΣ0..1string
id0..1string
extensionC0..*Extension
versionIdΣ0..1id
lastUpdatedΣ0..1instant
sourceΣ0..1uri
profileS Σ0..*canonical(StructureDefinition)
securityΣ0..*CodingBinding
tagΣ0..*Coding
implicitRulesΣ ?!0..1uri
language0..1codeBinding
text0..1Narrative
contained0..*Resource
extensionC0..*Extension
modifierExtension?! C0..*Extension
identifierΣ0..*Identifier
basedOnΣ0..*Reference(CarePlan | DeviceRequest | ImmunizationRecommendation | MedicationRequest | NutritionOrder | ServiceRequest)
partOfΣ0..*Reference(MedicationAdministration | MedicationDispense | MedicationStatement | Procedure | Immunization | ImagingStudy)
statusΣ ?!1..1codeBinding
category0..*CodeableConceptBinding
id0..1string
extensionC0..*Extension
codingΣ0..*CodingPattern
textΣ0..1string
subjectS Σ1..1Reference(Patient)
focusS Σ0..*Reference(MII_PR_Onko_Diagnose_Primaertumor)
encounterS Σ0..1Reference(Encounter)
effectiveDateTimedateTime
issuedΣ0..1instant
performerΣ0..*Reference(Practitioner | PractitionerRole | Organization | CareTeam | Patient | RelatedPerson)
valueCodeableConceptCodeableConcept
dataAbsentReasonS C0..1CodeableConceptBinding
interpretation0..*CodeableConceptBinding
note0..*Annotation
bodySite0..1CodeableConcept
id0..1string
extensionC0..*Extension
codingS Σ0..*CodingPattern
textΣ0..1string
specimen0..1Reference(Specimen)
device0..1Reference(Device | DeviceMetric)
id0..1string
extensionC0..*Extension
modifierExtensionΣ ?! C0..*Extension
lowC0..1SimpleQuantity
highC0..1SimpleQuantity
type0..1CodeableConceptBinding
appliesTo0..*CodeableConcept
age0..1Range
text0..1string
hasMemberΣ0..*Reference(Observation | QuestionnaireResponse | MolecularSequence)
derivedFromΣ0..*Reference(DocumentReference | ImagingStudy | Media | QuestionnaireResponse | Observation | MolecularSequence)
id0..1string
extensionC0..*Extension
modifierExtensionΣ ?! C0..*Extension
codeΣ1..1CodeableConcept
valueQuantityQuantity
valueCodeableConceptCodeableConcept
valueStringstring
valueBooleanboolean
valueIntegerinteger
valueRangeRange
valueRatioRatio
valueSampledDataSampledData
valueTimetime
valueDateTimedateTime
valuePeriodPeriod
dataAbsentReasonC0..1CodeableConceptBinding
interpretation0..*CodeableConceptBinding
referenceRange0..*see (referenceRange)

Dieses Profil beschreibt die Ulzeration beim Malignen Melanom der Haut

FeldnameKurzbeschreibung
Observation.meta.profile
Observation.codeUlzeration
Observation.subject
Observation.focus
Observation.encounter
Observation.effective[x]Datum der Untersuchung
Observation.value[x]Ulzeration
Observation.dataAbsentReasonGrund für fehlende Angabe
Observation.method
Observation.method.coding
<StructureDefinition xmlns="http://hl7.org/fhir">
<id value="mii-pr-onko-melanom-ulzeration" />
<url value="https://www.medizininformatik-initiative.de/fhir/ext/modul-onko/StructureDefinition/mii-pr-onko-melanom-ulzeration" />
<version value="2026.0.0-ballot" />
<name value="MII_PR_Onko_Melanom_Ulzeration" />
<title value="MII PR Onkologie Melanom Ulzeration" />
<status value="active" />
<publisher value="Medizininformatik Initiative" />
<system value="url" />
<value value="https://www.medizininformatik-initiative.de" />
</telecom>
</contact>
<description value="Dieses Profil beschreibt die Ulzeration beim Malignen Melanom der Haut" />
<fhirVersion value="4.0.1" />
<identity value="oBDS" />
<name value="Mapping FHIR zu oBDS" />
</mapping>
<kind value="resource" />
<abstract value="false" />
<type value="Observation" />
<baseDefinition value="http://hl7.org/fhir/StructureDefinition/Observation" />
<derivation value="constraint" />
<element id="Observation">
<path value="Observation" />
<identity value="oBDS" />
<map value="MM4" />
<comment value="Ulzeration" />
</mapping>
</element>
<element id="Observation.meta.profile">
<path value="Observation.meta.profile" />
<mustSupport value="true" />
</element>
<element id="Observation.code">
<path value="Observation.code" />
<short value="Ulzeration" />
<definition value="Pathologisches Kriterium der Ulzeration beim Malignen Melanom der Haut" />
<mustSupport value="true" />
</element>
<element id="Observation.code.coding">
<path value="Observation.code.coding" />
<system value="http://snomed.info/sct" />
<code value="6270001000004106" />
<display value="Presence of ulcer in primary malignant melanoma of skin (observable entity)" />
</patternCoding>
</element>
<element id="Observation.subject">
<path value="Observation.subject" />
<min value="1" />
<code value="Reference" />
<targetProfile value="http://hl7.org/fhir/StructureDefinition/Patient" />
</type>
<mustSupport value="true" />
</element>
<element id="Observation.focus">
<path value="Observation.focus" />
<code value="Reference" />
<targetProfile value="https://www.medizininformatik-initiative.de/fhir/ext/modul-onko/StructureDefinition/mii-pr-onko-diagnose-primaertumor" />
</type>
<mustSupport value="true" />
</element>
<element id="Observation.encounter">
<path value="Observation.encounter" />
<mustSupport value="true" />
</element>
<element id="Observation.effective[x]">
<path value="Observation.effective[x]" />
<short value="Datum der Untersuchung">
<extension url="http://hl7.org/fhir/StructureDefinition/translation">
<extension url="lang">
<valueCode value="de-DE" />
</extension>
<extension url="content">
<valueString value="Datum der Untersuchung" />
</extension>
</extension>
</short>
<definition value="Datum der histopathologischen Untersuchung">
<extension url="http://hl7.org/fhir/StructureDefinition/translation">
<extension url="lang">
<valueCode value="de-DE" />
</extension>
<extension url="content">
<valueString value="Datum der histopathologischen Untersuchung zur Bestimmung der Ulzeration" />
</extension>
</extension>
</definition>
<code value="dateTime" />
</type>
<mustSupport value="true" />
<identity value="oBDS" />
<map value="MM4" />
<comment value="Datum der histopathologischen Untersuchung" />
</mapping>
</element>
<element id="Observation.value[x]">
<path value="Observation.value[x]" />
<short value="Ulzeration">
<extension url="http://hl7.org/fhir/StructureDefinition/translation">
<extension url="lang">
<valueCode value="de-DE" />
</extension>
<extension url="content">
<valueString value="Ulzeration" />
</extension>
</extension>
</short>
<definition value="Vorliegen einer Ulzeration">
<extension url="http://hl7.org/fhir/StructureDefinition/translation">
<extension url="lang">
<valueCode value="de-DE" />
</extension>
<extension url="content">
<valueString value="Pathologisches Kriterium der Ulzeration - wird bei pT1b benötigt - therapierelevant; Ulzeration ist ein Merkmal für das biologische Verhalten" />
</extension>
</extension>
</definition>
<code value="CodeableConcept" />
</type>
<mustSupport value="true" />
<strength value="required" />
<valueSet value="https://www.medizininformatik-initiative.de/fhir/ext/modul-onko/ValueSet/mii-vs-onko-melanom-ulzeration" />
</binding>
<identity value="oBDS" />
<map value="MM4" />
<comment value="Ulzeration: J = Ja, N = Nein, U = Unbekannt" />
</mapping>
</element>
<element id="Observation.dataAbsentReason">
<path value="Observation.dataAbsentReason" />
<short value="Grund für fehlende Angabe" />
<definition value="Grund warum die Ulzeration nicht bestimmbar war" />
<mustSupport value="true" />
</element>
<element id="Observation.method">
<path value="Observation.method" />
<mustSupport value="true" />
</element>
<element id="Observation.method.coding">
<path value="Observation.method.coding" />
<system value="http://snomed.info/sct" />
<code value="117617002" />
<display value="Immunohistochemistry procedure" />
</patternCoding>
<mustSupport value="true" />
</element>
</differential>
</StructureDefinition>
{
"resourceType": "StructureDefinition",
"id": "mii-pr-onko-melanom-ulzeration",
"url": "https://www.medizininformatik-initiative.de/fhir/ext/modul-onko/StructureDefinition/mii-pr-onko-melanom-ulzeration",
"version": "2026.0.0-ballot",
"name": "MII_PR_Onko_Melanom_Ulzeration",
"title": "MII PR Onkologie Melanom Ulzeration",
"status": "active",
"publisher": "Medizininformatik Initiative",
"contact": [
{
"telecom": [
{
"system": "url",
"value": "https://www.medizininformatik-initiative.de"
}
]
}
],
"description": "Dieses Profil beschreibt die Ulzeration beim Malignen Melanom der Haut",
"fhirVersion": "4.0.1",
"mapping": [
{
"identity": "oBDS",
"name": "Mapping FHIR zu oBDS"
}
],
"kind": "resource",
"abstract": false,
"type": "Observation",
"baseDefinition": "http://hl7.org/fhir/StructureDefinition/Observation",
"derivation": "constraint",
"element": [
{
"id": "Observation",
"path": "Observation",
"mapping": [
{
"identity": "oBDS",
"map": "MM4",
"comment": "Ulzeration"
}
]
},
{
"id": "Observation.meta.profile",
"path": "Observation.meta.profile",
"mustSupport": true
},
{
"id": "Observation.code",
"path": "Observation.code",
"short": "Ulzeration",
"definition": "Pathologisches Kriterium der Ulzeration beim Malignen Melanom der Haut",
"mustSupport": true
},
{
"id": "Observation.code.coding",
"path": "Observation.code.coding",
"code": "6270001000004106",
"system": "http://snomed.info/sct",
"display": "Presence of ulcer in primary malignant melanoma of skin (observable entity)"
}
},
{
"id": "Observation.subject",
"path": "Observation.subject",
"min": 1,
"type": [
{
"code": "Reference",
"http://hl7.org/fhir/StructureDefinition/Patient"
]
}
],
"mustSupport": true
},
{
"id": "Observation.focus",
"path": "Observation.focus",
"type": [
{
"code": "Reference",
"https://www.medizininformatik-initiative.de/fhir/ext/modul-onko/StructureDefinition/mii-pr-onko-diagnose-primaertumor"
]
}
],
"mustSupport": true
},
{
"id": "Observation.encounter",
"path": "Observation.encounter",
"mustSupport": true
},
{
"id": "Observation.effective[x]",
"path": "Observation.effective[x]",
"short": "Datum der Untersuchung",
"_short": {
{
"url": "http://hl7.org/fhir/StructureDefinition/translation",
{
"url": "lang",
"valueCode": "de-DE"
},
{
"url": "content",
"valueString": "Datum der Untersuchung"
}
]
}
]
},
"definition": "Datum der histopathologischen Untersuchung",
{
"url": "http://hl7.org/fhir/StructureDefinition/translation",
{
"url": "lang",
"valueCode": "de-DE"
},
{
"url": "content",
"valueString": "Datum der histopathologischen Untersuchung zur Bestimmung der Ulzeration"
}
]
}
]
},
"type": [
{
"code": "dateTime"
}
],
"mustSupport": true,
"mapping": [
{
"identity": "oBDS",
"map": "MM4",
"comment": "Datum der histopathologischen Untersuchung"
}
]
},
{
"id": "Observation.value[x]",
"path": "Observation.value[x]",
"short": "Ulzeration",
"_short": {
{
"url": "http://hl7.org/fhir/StructureDefinition/translation",
{
"url": "lang",
"valueCode": "de-DE"
},
{
"url": "content",
"valueString": "Ulzeration"
}
]
}
]
},
"definition": "Vorliegen einer Ulzeration",
{
"url": "http://hl7.org/fhir/StructureDefinition/translation",
{
"url": "lang",
"valueCode": "de-DE"
},
{
"url": "content",
"valueString": "Pathologisches Kriterium der Ulzeration - wird bei pT1b benötigt - therapierelevant; Ulzeration ist ein Merkmal für das biologische Verhalten"
}
]
}
]
},
"type": [
{
"code": "CodeableConcept"
}
],
"mustSupport": true,
"binding": {
"strength": "required",
"valueSet": "https://www.medizininformatik-initiative.de/fhir/ext/modul-onko/ValueSet/mii-vs-onko-melanom-ulzeration"
},
"mapping": [
{
"identity": "oBDS",
"map": "MM4",
"comment": "Ulzeration: J = Ja, N = Nein, U = Unbekannt"
}
]
},
{
"id": "Observation.dataAbsentReason",
"path": "Observation.dataAbsentReason",
"short": "Grund für fehlende Angabe",
"definition": "Grund warum die Ulzeration nicht bestimmbar war",
"mustSupport": true
},
{
"id": "Observation.method",
"path": "Observation.method",
"mustSupport": true
},
{
"id": "Observation.method.coding",
"path": "Observation.method.coding",
"code": "117617002",
"system": "http://snomed.info/sct",
"display": "Immunohistochemistry procedure"
},
"mustSupport": true
}
]
}
}

Mapping Datensatz zu FHIR

DatensatzErklaerungFHIR
Ulzeration

Pathologisches Kriterium der Ulzeration beim Malignen Melanom der Haut gemäß oBDS MM4

Observation.where(code.coding.system='http://snomed.info/sct' and code.coding.code='6270001000004106').valueCodeableConcept

Mapping Einheitlicher onkologischer Basisdatensatz (oBDS) zu FHIR

oBDSDefinitionFHIR
MM4UlzerationObservation
MM4Datum der histopathologischen UntersuchungObservation.effective[x]
MM4Ulzeration: J = Ja, N = Nein, U = UnbekanntObservation.value[x]

Suchparameter

Folgende Suchparameter sind für das Melanom-Ulzeration Profil relevant, auch in Kombination:

  1. Der Suchparameter "_id" MUSS unterstützt werden:

    Beispiele:

    GET [base]/Observation?_id=12345

    Anwendungshinweise: Weitere Informationen zur Suche nach "_id" finden sich in der FHIR-Basisspezifikation - Abschnitt "Parameters for all resources".

  2. Der Suchparameter "_profile" MUSS unterstützt werden:

    Beispiele:

    GET [base]/Observation?_profile=https://www.medizininformatik-initiative.de/fhir/ext/modul-onko/StructureDefinition/mii-pr-onko-melanom-ulzeration

    Anwendungshinweise: Weitere Informationen zur Suche nach "_profile" finden sich in der FHIR-Basisspezifikation - Abschnitt "Parameters for all resources".

  3. Der Suchparameter "code" MUSS unterstützt werden:

    Beispiele:

    GET [base]/Observation?code=http://loinc.org|97816-3

    Anwendungshinweise: Weitere Informationen zur Suche nach "Observation.code" finden sich in der FHIR-Basisspezifikation - Abschnitt "Token Search".

  4. Der Suchparameter "subject" MUSS unterstützt werden:

    Beispiele:

    GET [base]/Observation?subject=Patient/test

    Anwendungshinweise: Weitere Informationen zur Suche nach "Observation.subject" finden sich in der FHIR-Basisspezifikation - Abschnitt "reference".

  5. Der Suchparameter "focus" MUSS unterstützt werden:

    Beispiele:

    GET [base]/Observation?focus=Condition/primaertumor

    Anwendungshinweise: Weitere Informationen zur Suche nach "Observation.focus" finden sich in der FHIR-Basisspezifikation - Abschnitt "reference".

  6. Der Suchparameter "value-concept" MUSS unterstützt werden:

    Beispiele:

    GET [base]/Observation?value-concept=https://www.medizininformatik-initiative.de/fhir/ext/modul-onko/CodeSystem/mii-cs-onko-melanom-ulzeration|J

    Anwendungshinweise: Weitere Informationen zur Suche nach "Observation.value" finden sich in der FHIR-Basisspezifikation - Abschnitt "Token Search".


Beispiele

{
"resourceType": "Observation",
"id": "mii-exa-onko-melanom-ulzeration",
"meta": {
"profile": [
"https://www.medizininformatik-initiative.de/fhir/ext/modul-onko/StructureDefinition/mii-pr-onko-melanom-ulzeration"
]
},
"code": {
"coding": [
{
"code": "6270001000004106",
"system": "http://snomed.info/sct",
"display": "Presence of ulcer in primary malignant melanoma of skin (observable entity)"
}
]
},
"method": {
"coding": [
{
"code": "117617002",
"system": "http://snomed.info/sct",
"display": "Immunohistochemistry procedure"
}
]
},
"status": "final",
"subject": {
"reference": "Patient/mii-exa-onko-melanom-bundle-patient"
},
"reference": "Encounter/mii-exa-onko-melanom-bundle-encounter"
},
"focus": [
{
"reference": "Condition/mii-exa-onko-melanom-diagnose"
}
],
"effectiveDateTime": "2024-03-20T14:30:00+01:00",
"coding": [
{
"code": "J",
"system": "https://www.medizininformatik-initiative.de/fhir/ext/modul-onko/CodeSystem/mii-cs-onko-melanom-ulzeration",
"display": "Ja"
}
]
}
}